Deri tabaklama, bir diğer adıyla sepileme olarak da bilinen ham deriyi işleme yöntemidir. Ham deriyi işleme yöntemleri farklı şekillerde yapılabilmektedir. Birçok farklı deri sepileme yöntemi mevcuttur. Derinin fiziksel ve kimyasal işlemler sonrası endüstriyel bir üretim malzemesi olarak kullanılır hale gelmesine tabaklama adı verilmektedir. Bu yöntem sonucu elde edilen deri, istenilen şekil ve model de üretilebilmektedir. Giyim, dekor ve aksesuar ürünlerinin üretim malzemesi olarak kullanılmaktadır.
Deri Nasıl Tabaklanır?
Tabaklama işlemi görecek olan deri, ilk olarak özenle yüzülür ve bakteri oluşumunu önlemek için tuzlanır. İnce bir tuz tabakası ile kaplanan deri, uygun bir bölgede kuruması için bırakılır. Tabaklama yöntemine göre kullanılacak malzemeler hazırlanır ve gereken işlemler yapılmaya başlanır. Bitkisel tabaklama ile hazırlanan postların renklendirme işleminde, bitkilerin özleri kullanılmaktadır.
Deri Tabaklama Yöntemleri
Kromlama: Eski yöntemlerden biri olan krom ile tabaklama yönteminde, krom ya da krom tuzu kullanılmaktadır. Krom ile işlenen deri özgün bir renk tonu ve yumuşak bir doku kazanır.
Bitkisel Tabaklama: En bilinen sepileme işlemlerinden biri olan bitkisel tabaklama, doğal yöntemlerle derinin işlenmesidir. Akasya, meşe odunu ve keçiboynuzu gibi bitkilerden özellikle sıkça faydalanılır. Bu şekilde tabaklama işlemi gören deriler, kitap ciltlerinde ve zırhlarda özellikle tercih edilmektedir.
Fiziksel Tabaklama: Dış faktörlerden bağımsız olarak yapılan bir tabaklama işlemidir. Sadece deri içinde yer alan bağ dokusunun kırılması sonucu elde edilir. Bu yöntem ile tabaklama yapabilen az sayıda usta vardır.
Aldehite Tabaklama: Beyaz ve krem renkli deri elde etmek amacı ile yapılan tabaklama işlemidir. Bu yöntemin uygulamasında oxazolidin ve glutaraldehyde bileşenleri kullanılır. Özellikle keçi derisi bu işlem sonrası oldukça yumuşak ve emici bir doku kazanır.
Döşeme, giyim, ilaç sanayi, aksesuar, dekor, süsleme, ısınma, sanat gibi pek çok alanda kullanılan derinin atıkları ise sabun, ilaç sanayi, jelâtin, hayvan maması gibi alanlarda işlenmekte ve kullanılmaktadır. Derinin en yaygın kullanım alanının ise giyim ve dekor olduğunu söyleyebiliriz.
Tarihçesi insanlık kadar eski olan deri, günümüzde çağdaş tabaklama ve finisaj işlemleri sonucunda vazgeçilmez bir ürün haline dönüşmüştür.
– Tabaklama (Sepileme): Ham derinin kullanımına yönelik olumsuz özelliklerin giderilmesini sağlayan yöntem olarak bilinir. 2 tür sepileme yöntemi vardır: – Bitkisel Sepileme: Bitkilerden elde edilen taneler kullanılır. – Madensel Sepileme: Krom bileşikleri ile deri işlenir. – Finisaj:Ham derinin renk, yüzey, doku özelliklerine arzulanan şeklin verilmesini sağlayan yöntem olarak bilinir.
DERİNİN ÖZELLİKLERİ AŞAĞIDAKİ GİBİ SIRALANABİLİR:
– Yumuşak olması, – Dayanıklı ve bozulmaz olması, – Yüzeysel deliklerle hava ve su sirkülasyonunu sağlaması, – Nemi emme ve tekrar dışarı verebilme; “nefes alma” özelliğinin olması, – Az da olsa esneme özelliğine sahip olması.
DERİNİN FAYDALARI AŞAĞIDAKİ GİBİ SIRALANABİLİR:
– Nefes alabildiği için ayağı serin tutar. – Çabuk yırtılma ve kopma yapmaz. – Nemi emdiği için ayakta koku oluşmasını önlemeye yardımcı olur. – Doğal olduğu için sağlıklıdır. – Esneyebildiği için ayağın şeklini alır.
Derisinden yararlanılan başlıca hayvanlar; sığır, koyun, at, geyik ve bazı süngerlerdir.
Deri bileşiminde; %50.2 Karbon, %25.4 Oksijen, %17.8 Azot, % 4.6 Hidrojen ve %2 Kükürt vardır.
